Wortels kweken : tips en advies

De wortel

De wortel (Daucus carota) is een kruidachtige plant die behoort tot de schermbloemenfamilie (Apiaceae). De "wortel" vindt zijn oorsprong in West-Azië en Europa, en wordt al eeuwenlang gekweekt om zijn eetbare wortels....

Tegenwoordig is de wortel een van de meest geconsumeerde groenten, en dankzij een grote variëteit aan soorten kan hij het hele jaar door worden geteeld.

De wortel is een tweejarige plant, maar wordt meestal als eenjarige geteeld. In het eerste jaar ontwikkelt de wortel een stevige, vlezige wortel waarin energie wordt opgeslagen. Als de plant mag doorgroeien tot het tweede jaar, vormt hij een bloemstengel en produceert hij witte bloemen die in schermen gegroepeerd zijn, waarna de zaden kunnen worden geoogst.

Voor een goede teelt van wortels is een goed doorlatende en organisch rijke bodem nodig. Wortels geven de voorkeur aan lichte, zanderige grond, omdat dit de wortelgroei vergemakkelijkt. Ze hebben ook een zonnige standplaats nodig voor een optimale groei.

Er zijn twee hoofdtypen wortels:

Vroege en zomerse wortels worden in het vroege voorjaar gezaaid en zijn meestal binnen 60 tot 80 dagen oogstklaar. Ze hebben een zachte textuur en een zoete smaak. Deze wortels zijn vaak kleiner en dunner dan bewaarwortels. Vroege wortels zijn ideaal voor een vroege zaai (vanaf februari) onder een frame en bereiken hun rijpheid sneller dan zomersoorten.
Bewaarwortels worden in de zomer gezaaid en ongeveer 5 tot 6 maanden later geoogst. Ze zijn beter bestand tegen kou en kunnen lang bewaard worden na de oogst. Bewaarwortels hebben een stevigere textuur en een mildere smaak dan vroege wortels. Ze zijn vaak groter en dikker.

Hoewel de oranje wortel sinds de 18e eeuw het meest wordt gekweekt, herontdekken we tegenwoordig oude rassen in witte, paarse en gele kleuren. Deze variëteiten zijn vaak rijker van smaak en dus voedzamer.

Zaaiinstructies voor wortels

Vroege wortels kunnen vanaf februari worden gezaaid onder een frame, tunnel of koude kas.
Zomer- en late wortels worden rechtstreeks in volle grond gezaaid van mei tot juli, met een afstand van 30 cm tussen de rijen. Bedek ze met ongeveer 1 cm aangestampte aarde en houd de grond vochtig totdat de zaden ontkiemen.
Dun de zaailingen uit tot 5 cm wanneer de planten 3-4 bladeren hebben en dun ze twee weken later opnieuw uit tot 7-10 cm, afhankelijk van de variëteit.

Tip: Meng de zaden met zand voor een lichtere zaai, wat het uitdunnen vergemakkelijkt.

Teelt van wortels

Kies een goed doorlatende, organisch rijke grond. Wortels gedijen goed in lichte, zanderige grond en hebben veel zon nodig.
Gebruik mulch om de vochtigheid in de bodem te behouden en onkruid te verminderen.

Oogst van wortels

Wortels worden geoogst na 80 tot 100 dagen voor vroege en zomervariëteiten, en 120 tot 140 dagen voor bewaarvariëteiten. Zorg ervoor dat ze worden geoogst vóór de eerste zware vorst.

Na de oogst snijdt u het loof vlak boven de wortelhals af. Laat de wortels een dag drogen en bewaar ze daarna in een koele, droge kelder of silo, ongewassen. Wortels kunnen onder goede omstandigheden enkele maanden worden bewaard. Controleer regelmatig op rotte wortels en verwijder ze om besmetting te voorkomen.

Ziekten en plagen

Wortels zijn gevoelig voor verschillende schimmelziekten zoals alternaria en meeldauw, die zich vooral ontwikkelen in warme, vochtige omstandigheden. Voorkom deze problemen door vruchtwisseling toe te passen, voldoende ruimte tussen de planten te laten voor ventilatie, en te voorkomen dat het blad nat wordt tijdens het water geven. Besproei preventief en curatief met brandnetel-, heermoes- of smeerwortelgier. Verwijder aangetaste planten snel.

De wortelvlieg is de meest voorkomende plaag. De larven van deze vlieg voeden zich met de wortels, wat resulteert in vergeelde bladeren. Het planten van uien, knoflook of sjalotten in de buurt helpt de wortelvlieg af te weren. Ook kunnen vliesdoeken de wortels beschermen tegen de wortelvlieg.

Andere plagen zoals bladluizen en knaagdieren moeten ook in de gaten worden gehouden.

Goede buren voor wortels in de moestuin

Plant wortels in de buurt van uien, knoflook of sjalotten, die de wortelvlieg op afstand houden. Tomaten, sla, radijs en peulvruchten zijn ook goede buren voor wortels.

Vermijd echter het planten van wortels naast aardappelen en bieten.

Gezondheidsvoordelen van wortels

Wortels zijn rijk aan vezels, carotenoïden en vitamines A, B6 en K. Carotenoïden hebben onder andere antioxiderende eigenschappen en dragen bij aan een gezond dieet.

Semailles' tips voor het telen van wortels

Om de kieming te bevorderen, geeft u bij het zaaien goed water en bedekt u de grond met een vliesdoek om de vochtigheid te behouden tot de zaden ontkiemen.
Paarse, gele en witte wortelrassen worden minder vaak aangevallen door de wortelvlieg.
Door de zaden te weken of bloot te stellen aan koude temperaturen, kunt u de kieming versnellen, hoewel dit niet strikt noodzakelijk is.
Niet alleen de wortel, maar ook het loof van de wortel is eetbaar en kan worden gebruikt in salades of pesto.

Ontdek al onze wortelvariëteiten hier!